Skrawki historii
Z zachowanych z lat 20-tych XX w. dokumentów – zawiadomień o zebraniach oraz protokołów z tych zebrań – dowiadujemy się, kto w tamtych latach „rządził” Przewozem (i Podlesiem). Poznajemy nazwiska sołtysów (Gemeindevorsteher, dawniej Schulze), ławników (Schöffen) oraz członków Rady Sołeckiej (Gemeindevertretung), w skład której wchodziło dziewięć osób. Sołtys wraz z dwoma ławnikami tworzyli zarząd wioski (Gemeindevorstand). W tych dokumentach napotykamy również dawne pieczęcie Przewozu i Podlesia.
W latach 1926 oraz 1927 przeprowadzono przy kościele parafialnym w Łanach liczne prace remontowo-budowlane, między innymi pokryto na nowo dach kościoła od strony drogi, gruntownie przebudowano i znacznie powiekszono budynek plebanii oraz postawiono nową szopę.
Ponieważ zaplanowane koszty zostały znacznie przekroczone, parafia była zmuszona zaciągnąć kredyt na pokrycie dodatkowych kosztów tych inwestycji. O kredyt zwróciła się do Górnośląskiego Banku Prowincjonalnego w Raciborzu, a warunkiem jego uzyskania było poręczenie przez wszystkie wioski wchodzące w skład Parafii Łany.
Na Przewóz przypadł wówczas udział w tej poręce na kwotę w wysokości 1875 RM (Reichsmark). Decyzję o udzieleniu poręczenia podjęła ówczesna Rada Sołecka Przewozu, na posiedzeniu, które odbyło się 6 marca 1927 r. w lokalu pana Maleiki. W tym samym dniu obradowała też (w lokalu pana Konietznego) Rada Sołecka sąsiedniego Podlesia, która również jednogłośnie przejęła porękę ma kwotę 1250 RM przypadajacą na wioskę Podlesie.
W roku 1928 zaistniała powtórnie konieczność poręczenia dodatkowej kwoty 1125 RM, które również zostało jednogłośnie udzielone przez Radę Sołecką Przewozu w dniu 9 kwietnia 1928 r.
Poniżej przedstawiamy kopie zachowanych dokumentów. Wynika z nich, iż sołtysem w Przewozie w 1927 roku był pan Negatsch. Funkcję ławników pełnili panowie Sciborski i Wallach. Do Rady Sołeckiej należeli panowie: Robert Duda, Adolf Franitza, Anton Dambon, Josef Bullik, Thomas Pajonk, Johann Blana, Peter Kampa, Josef Zemelka II, Jakub Ogurek.
Z protokołu z zebrania z 6 marca 1927 r. dowiadujemy się, iż na tym zebraniu byli nieobecni Jakub Ogurek, Johann Blana, Thomas Pajonk i Josef Zemelka II, a ich nieobecność była usprawiedliwiona.
W 1928 r. sołtysem był pan J.W. Wallach, ławnikiem pan Sciborski, zaś członkami Rady Sołeckiej byli: Johann Wylezich, Anton Dambon, Josef Bullik, Johann Blana, Thomas Pajonk, Josef Zemelka II, Robert Duda, Peter Kampa i Adolf Franitza.
Z zachowanego zawiadomienia o zebraniu w 1927 r. w Podlesiu możemy odczytać, iż sołtysem Podlesia był wówczas pan Ignatzi, Ławnikami panowie Franitza i Wyzgol, zaś do Rady Sołeckiej należeli: Pajunk, Kowatzek, Wochnik, Kirchniawy, Golla, Serzisko, Kribus, Hermann Swoboda i Joachim Suchanek.
Źródło: Bauakten der katholischen Kirche Lohnau, AP Wrocław, Mikrofilm.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Edmund Neuwald jest dawnym mieszkańcem Łan, obecnie mieszka w Niemczech. Jest autorem książki o Łanach "Lohnau. Geschichte eines Dorfes in Oberschlesien", do której zbierał materiały przez wiele lat. Z racji częstego zazębiania się historii Łan z historią Przewozu w zgromadzonych przez pana Neuwalda dokumentach jest również wiele informacji na temat naszej miejscowości. Dziękujemy panu Neuwaldowi, iż się tymi materiałami oraz swoją wiedzą z nami dzieli.
Rafał Kroker
Komentarze